Autor:

Dziecko, które nie potrafi w grupie sprzeciwić się rówieśnikom, podczas różnych sytuacji np. podczas zabawy, często uważane jest za nieśmiałe lub wycofane. Mimo tego, że pragnienia i potrzeby dziecka są inne w danym momencie nie potrafi ono powiedzieć: Nie, to mi się nie podoba. Chciałbym pobawić się w coś innego. Nie chcę tego robić. Często nie jest to oznaka tego, że dziecko jest nieśmiałe ale nie posiada jeszcze w sobie umiejętności powiedzenia "nie" czyli brak mu asertywności.

Asertywność to przede wszystkim wyrażanie swoich emocji, myśli i potrzeb, to dbanie o swoje prawa. Mimo tego, że można ją wzmacniać i trenować w każdym momencie życia, to najlepiej zacząć gdy dziecko po raz pierwszy znajduje się w grupie. Najważniejsze jest zbudowanie fundamentów, nauczenie dziecka jak ma postępować, trzeba wychowywać je w przekonaniu, że jego potrzeby nie muszą się równać z potrzebami innych, a wyrażanie swojego zdania wcale nie jest czymś złym.

Komunikat asertywny powinien składać się z 3 części:

1. Użycie słowa "nie" na początku wypowiedzi. Dziecko wyrażając swój sprzeciw powinno więc najpierw powiedzieć np. „Nie podoba mi się to. Nie chcę w tym uczestniczyć”.
2. Opisanie tego, czego dziecko nie chce zrobić w danej chwili, jest temu przeciwne. Np. „Nie chcę się z tobą bawić w chowanego, bo znudziła mi się ta zabawa”. 3. Ostatnia część to uzasadnienie odmowy tak żeby druga strona zrozumiała, że potrzeby innych są równie ważne jak swoje. Np. „Nie chcę byś tak się do mnie zwracał. To, że nie potrafię grać w piłkę nie oznacza, że we wszystkim nie daję sobie rady. Proponuję żebyśmy pobawili się w coś innego”.

Podczas nauki asertywności dziecko musi zdawać sobie sprawę z tego, że ma prawo do wyboru. Nie musi podporządkowywać się większości. Wyrabianie takiej umiejętności możemy zacząć od codziennych zajęć, np. pozwalać dziecku na wybranie koszulki, którą dzisiaj założy lub zapytanie co zjadłoby na obiad, na co ma ochotę.

Dziecko powinno również wiedzieć, że odmawianie nie wpływa na relacje z innymi. Dzięki wyrażaniu swoich pragnień zaczynamy czuć się dobrze ze samym sobą jednocześnie szanując zdanie drugiej osoby. Pamiętajmy również, że jesteśmy dla dzieci wzorcami. Jeśli sami potrafimy być asertywni to nauczenie dziecka takiego zachowania będzie dużo łatwiejsze.

Anna Janik